Alergia pokarmowa może rozpocząć się zaraz po urodzeniu lub też pojawić się w każdym późniejszym okresie życia. Może towarzyszyć jej tylko jeden objaw, ale może to być również cały zespół objawów. Objawy alergii pokarmowej bywają podobne do objawów innych chorób.
Chory może czasami tolerować dany pokarm całkiem dobrze, jeżeli spożywa go sporadycznie. Częstość, z jaką dany pokarm jest spożywany, ma związek z jego alergennością; im częściej jest spożywany, tym większe prawdopodobieństwo, że wywoła objawy przy współistniejącej predyspozycji.
Objawy alergii pokarmowej
Alergia pokarmowa może manifestować się szeroką gamą objawów. Żadna inna znana choroba nie posiada większej różnorodności objawów. Przewlekłe przemęczenie i słabość często są spowodowane alergią. Objawy te mogą trwać nawet po ustąpieniu głównego ataku alergii i być główną skargą pacjenta. Zmęczenie spowodowane alergią może być najbardziej odczuwane rano i zaraz po wstaniu z łóżka, często pojawia się też późnym popołudniem. Żaden rodzaj odpoczynku czy jego długość nie przynosi ulgi. Dzieci, które trudno obudzić rano, mogą budzić się rześkie, jeżeli alergeny zostaną usunięte z ich diety. Ból, sztywność i rwanie w mięśniach barków, karku i pleców, które mogą współistnieć z bólem głowy, mogą przeciągać się przez dni i tygodnie. Ból kręgosłupa, rąk i nóg również może być związany ze spożyciem alergenów pokarmowych. Powiększenie węzłów chłonnych szyi w połączeniu ze zmęczeniem i powiększeniem migdałków gardłowych może być związane z alergią. Zaburzenia psychiczne, takie jak: napięcie, nerwowość, drażliwość, upór, niepokój, rozkojarzenie, zdenerwowanie połączone z drżeniem, jąkanie się, bezładna mowa, otępienie, afazja (utrata zdolności mowy) oraz uczucie jakby oszołomienia narkotykiem są częste u osób z alergią. Może również wystąpić depresja, zniechęcenie i melancholia. Autorytety utrzymują, że 95% wszystkich migren spowodowanych jest wieloraką wrażliwością na pokarm. Niemigrenowy ból głowy także może być wynikiem alergii. Egzema, obrzęk naczyniowo-ruchowy, pokrzywka to popularne objawy alergii. Ból stawów i reumatyzm może być związany z alergią, jak również częstość oddawania moczu, hematuria (krew w moczu) i astma oskrzelowa. Dodajmy do tego zaburzenia żołądkowo-jelitowe, powszechnie odczuwane przez niektóre osoby, gdyż są one jednym z najbardziej powszechnych objawów alergii pokarmowej.
Objawy wczesne i późne
Istnieją dwa rodzaje alergii pokarmowej. Pierwszy typ charakteryzuje reakcja natychmiastowa, z pojawieniem się objawów w ciągu kilku minut od czasu spożycia danego pokarmu. Anafilaksja (wstrząs), pokrzywka, obrzęk naczyniowo-ruchowy i astma są objawami natychmiastowej reakcji alergicznej. Jaja, orzechy, orzeszki ziemne, ryby i często mięczaki to pokarmy, które często wywołują ten typ alergii. Drugim typem alergii pokarmowej jest reakcja późna. Objawy pojawiają się po kilku godzinach, a nawet po kilku dniach od spożycia pokarmu. Objawy takie jak uczucie zmęczenia, drażliwość, depresja, nadpobudliwość, bezsenność, ból głowy, słaba koncentracja, bladość, swędzenie kończyn, mimowolne moczenie nocne, astma oskrzelowa, katar, niestrawność, kolka, biegunka, wzdęcia i zmiany skórne są zwykle objawami późnej reakcji alergicznej. Mleko, czekolada, rośliny strączkowe, citrusy i dodatki pokarmowe są często odpowiedzialne za typ reakcji późnej. Z powodu owego opóźnienia, z jakim pojawiają się objawy, trudną jest ocena, który pokarm stanowi przyczynę alergii. Również inne czynniki mogą czynić ten typ trudnym do rozpoznania. Symptomy bywają bardzo niespecyficzne, jak również raczej związane z różnymi dodatkami czy ukrytymi składnikami, niż z właściwym rodzajem pokarmu. Przykładowo: pszenica traktowana pestycydami może wywołać objawy, zaś uprawiana ekologicznie może być nieszkodliwa. Mleko w proszku może wywołać alergię, podczas gdy mleko butelkowane może być nieszkodliwe. Mięso smażone na kuchni gazowej może wywoływać objawy, przygotowywane na kuchni elektrycznej może nie być w ogóle alergizujące.
Zmienność objawów utrudnia diagnozę
Objawy mogą pojawiać się okresowo, nawet jeżeli ilość danego spożywanego pokarmu jest stała. Pokarm zjadany w niewielkich ilościach może wywołać minimalne objawy, jednak kiedy spożyty jest w znacznych ilościach, szczególnie po pewnym okresie jego niespożywania, może wywołać bardzo silną reakcję. Może pojawić się jeden objaw w reakcji na wiele różnych pokarmów, może też pojawić się wiele objawów w odpowiedzi na wiele różnych pokarmów. Ponieważ objawy bywają niespecyficzne i bardzo dziwaczne, chorzy mogą być traktowani jako znerwicowani. Osoby te mogą mieć trudności w radzeniu sobie z problemami życiowymi z powodu uciążliwości objawów alergicznych. Czasami zachęcani są do zażywania witamin i soli mineralnych czy też leków uspokajających, jednak one tylko przesuwają w czasie moment rozwiązania problemu.
Czynniki sprzyjające alergii
Takie czynniki jak światło słoneczne, czyste powietrze, ćwiczenia fizyczne, odpoczynek, odpowiednia higiena itp. wzmacniają zwykle układ immunologiczny, pomagając w walce z alergią. Głównym czynnikiem alergii pokarmowej jest predyspozycja genetyczna. Wiek może wpływać na ciężkość objawów; im młodsza jest dana osoba, tym cięższe objawy reakcji alergicznej. Generalnie nie ma większych różnic między objawami alergii u mężczyzn i u kobiet, jednak kobiety mogą zauważyć nasilenie się objawów w czasie cyklu menstruacyjnego, jak również tuż przed nim. Alkohol i aspiryna zaostrzają objawy alergiczne. Choroby zakaźne takie jak krztusiec, mononukleoza zakaźna, odra, grypa, zapalenie otrzewnej oraz zapalenie płuc i oskrzeli mogą przyspieszyć pojawienie się objawów lub nasilić te, które już występują. Duża wilgotność powietrza, przemęczenie, deszczowa pogoda i przeziębienie mogą obniżyć tolerancję na alergeny. Również szybkość[nbsp]spożywania pokarmu ma wpływ na intensywność objawów. Pokarm spożyty w ciągu 5 minut może wywołać bardziej uciążliwe objawy niż ten sam pokarm spożyty w ciągu 45 minut. Ma to związek z tym, jak dokładnie pokarm jest rozdrobniony w jamie ustnej. Jeżeli pokarm jest dobrze przeżuty, 98% białka jest przyswajane jako małe cząsteczki peptydowe i aminokwasy. Jeżeli pokarm zjadany jest w postaci płynnej, symptomy mogą trwać krócej niż kiedy jest on spożywany w postaci stałej.
dr med. Agatha Thrash i dr med. Calvin Thrash
