Niedawno moi znajomi, fascynaci ogródków, poczęstowali mnie czarnymi owocami. Zaintrygowana zjadłam garść niezidentyfikowanych obiektów. Owoce wyglądające jak jeżyny miały przyjemną konsystencję i słodko-kwaśny smak. Rozpływały się w ustach a palce już po chwili przypominały kilkugodzinne zbieranie jagód w lesie.
Znajomi przekonywali, że podobno są nieprawdopodobnie zdrowe, ale mają jedną poważną wadę: świeże owoce są ogólnie mało dostępne na bazarkach.
Co ciekawe w latach 50-tych morwy, bo właśnie o niech mowa, sadzono w Polsce masowo. Chcieliśmy zostać światowym potentatem w produkcji jedwabiu – liście morwy to przysmak jedwabników. Dzisiaj drzew zostało niewiele…. A szkoda, bo owoce morwy czarnej bardzo soczyste, o słodko-kwaśnym smaku są wykorzystywane do wyrobu marmolady, syropu i wykazują lecznicze właściwości.
Morwa czarna (Morus nigra L.) to gatunek drzewa z rodziny morwowatych (Moraceae), osiągający wysokość od 10 do 15 m w zależności od warunków w jakich wzrasta. Ma charakterystyczny, krótki pień i okrągławą koronę. Występuje dziko w Azji Mniejszej. Uprawiana jest w Europie południowej oraz w Ameryce Północnej w regionach o łagodnym klimacie. W formie zdziczałej spotyka się ją często w Hiszpanii i we Włoszech.
Morwa od wieków była ceniona w tradycyjnym ziołolecznictwie. Dlatego preparaty zawierające ekstrakt z liści morwy są polecane w pomocniczym leczeniu cukrzycy oraz w czasie odchudzania.
Morwa czarna zawiera flawonoidy, kumaryny, taniny, cukry (inwertowany, trzcinowy). Jagody zawierają także witaminę A, B1, B2, C oraz barwnik, który wykorzystuje się do barwienia przetworów.
Liście wykorzystuje się również do parzenia herbaty, produkcji środków wspomagających odchudzanie czy preparatów stabilizujących poziom cukru, trójglicerydów i cholesterolu we krwi. Badania wykazały, że liście morwy hamują działanie enzymów odpowiedzialnych za trawienie węglowodanów (ograniczają metabolizm cukrów złożonych), a co za tym idzie ograniczają wchłanianie glukozy przez organizm. Dzięki temu część węglowodanów przechodzi przez jelita w formie niestrawionej i zostaje wydalona z organizmu. Prowadzi to do ustabilizowania poziomu cukru we krwi i mniejszego przyswajania go po posiłkach. Ponieważ w organizmie przemiana węglowodanowa prowadzi do przemiany lipidowej, ograniczenie wchłaniania cukrów pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała, zmniejsza odkładanie się tkanki tłuszczowej, a więc w konsekwencji morwa wspomaga proces odchudzania. Ponadto substancje zawarte w morwie wpływają na obniżenie poziomu trójglicerydów i „złego” cholesterolu LDL, podczas gdy poziom „dobrego” cholesterolu HDL zwiększa się.
Toteż spożywanie preparatów morwy może być skuteczne w wielu wypadkach takich jak:
• podwyższony poziom cholesterolu,
• za duże stężenie glukozy w surowicy krwi,
• nadmierny apetyt i wiele podobnych.
Ponadto, morwa czarna stosowana jest w przypadkach raka piersi, raka jajnika, zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej (łokieć tenisisty).
W liściach występują witaminy, takie jak:
• tiamina (B1),
• ryboflawina (B2),
• pirydoksyna (B6),
• kwas nikotynowy (witamina PP)
• sterole (β – sitosterol),
• kwasy: palmitynowy, fumarowy.
Stwierdzono także zawartość:
• eugenolu,
• fenolu,
• gwajakolu,
• salicylanu metylu.
W lecznictwie świeżo wyciśnięty sok z korzeni morwy ma właściwości przeciwrobaczne, likwiduje glisty w przewodzie pokarmowym. Odwary z gałązek i korzeni leczą kaszel, astmę i bronchit oraz posiadają właściwości moczopędne. Nalewka na liściach wspomaga leczenie grypy, anginy i przeziębienia dzięki swym właściwościom przeciwgorączkowym.
Owoce wykazują właściwości pobudzające trawienie. Są środkiem lekko przeczyszczającym, stosuje się je przy zaparciach i bolesnych kolkach. Działają również wykrztuśnie.
Z owoców morwy czarnej sporządza się smaczne dżemy, marmolady i soki, więc zachwycona smakiem i właściwościami leczniczymi zrobiłam z morwy czarnej smaczny dżem, ku zadowoleniu wszystkich domowników.
A pyszny, gęsty, wydajny syrop z owoców czarnej morwy, z dodatkiem cukru trzcinowego stanowi zdrowy i wartościowy zamiennik cukru – idealnie nadaje się do słodzenia herbaty, wybornie smakuje również po rozcieńczeniu z wodą.
Syrop z czarnej morwy można używać również jako sos do naleśników, omletów i deserów. Pycha!
Źródła:
– Magazyn Moda na Zdrowie
– Wikipedia.pl
– Farmakoterapia
– Zielnik Herbs 2000
