Mniszek lekarski

(Taraxacum officinale)

Mniszek lekarski to zioło chyba wciąż za mało doceniane, o bardzo szerokim działaniu terapeutycznym, jednocześnie tak łatwo dostępne, bo powszechnie występujące na naszych łąkach i trawnikach. Mniszek i jego przetwory działają przede wszystkim żółciopędnie, zwiększają też czynność wydzielniczą trzustki, zatem korzystnie wpływają na normalizację całego procesu trawienia. Drugim zasadniczym działaniem jest zwiększenie przesączania w kłębkach nerkowych, a więc działanie moczopędne. Ważna jest też zdolność niektórych substancji mniszka tworzenia rozpuszczalnych w środowisku wodnym kompleksów ze szkodliwymi metabolitami, powstającymi w organizmie człowieka. Jest to działanie odtruwające i oczyszczające. Mniszek działa też nieznacznie przeciwcukrzycowo, pobudzająco na wydzielanie soku żołądkowego, a poza tym, co stwierdzono niedawno, zwiększa odporność organizmu, czyli jest środkiem immunoregulującym.

Wywiera korzystny wpływ na czynność fagocytarną białych ciałek krwi, a przypuszcza się, że pobudza również wytwarzanie interferonu, substancji o właściwościach przeciwwirusowych. Poza tym wyciągi z mniszka w stosowaniu zewnętrznym działają regenerująco na skórę, przyspieszają bliznowacenie i zanikanie uszkodzeń skóry. Przetwory z mniszka stosuje się w wielu schorzeniach powodujących uszkodzenie wątroby, w stanach rekonwalescencji po wirusowym zapaleniu wątroby, w zastoju żółci, w zagrożeniu kamicą żółciową i jej początkach. Zaleca się je również w chorobach z niedomogą nerek, w reumatyzmie, dnie, otyłości i niektórych chorobach skórnych. Ponadto jako środek uzupełniający, zwykle w połączeniu z innymi ziołami, w stanach przedcukrzycowych i początkach cukrzycy. Mniszek jest stosowany w sytuacji zwiększonej podatności na choroby infekcyjne, zwłaszcza wirusowe.

Kwiaty z mniszka są szczególnie polecane w przewlekłym nieżycie jamy ustnej, gardła i oskrzeli. Zewnętrznie świeży sok mleczny stosuje się do okładów na brodawki, kurzajki i kłykciny.