Czy probiotyki mogą mieć wpływ na naszą pamięć

Probiotyki: O roli, jaką odgrywa mikrobiom układu pokarmowego w funkcjonowaniu układu nerwowego, być może słyszeliśmy już nie raz. Pojęcie osi mózgowo-jelitowej też pojawiało się niejednokrotnie w artykułach poświęconych mikroforze jelitowej.

Jak jelita rozmawiają z mózgiem?

Jeśli jednak nie wiemy, czym jest oś mózgowo-jelitowa, wystarczy przypomnieć sobie sytuację, gdy ostatnim razem usłyszeliśmy niepokojące wieści i nagle ścisnął się nam żołądek, a my zupełnie straciliśmy apetyt. To była właśnie ta chwila, gdy nasz mózg skomunikował się z mikrobiotą jelitową. Ta droga komunikacji, zwana o sią mózgowo–jelitową, jest dwukierunkowa, co oznacza, że mikrobiota jelitowa może również porozumiewać się z naszym mózgiem. Jakie ma to znaczenie dla nas? Otóż, ostatnie badania wskazują, że zażywanie odpowiednich probiotyków może nie tylko pozytywnie wpłynąć na nasz nastrój, ale również jest w stanie poprawić zdolności poznawcze.

Mikrobiom przewodu pokarmowego a choroba Alzheimera

Na łamach czasopisma „Frontiers in Ageing Neuroscience” zostało opisane badanie, w którym u hospitalizowanych pacjentów z chorobą Alzheimera, otrzymujących przez 3 miesiące żywe bakterie Lactobacillus i Bifidobacterium w mleku, nastąpiła poprawa w zakresie funkcji poznawczych. Warto tu dodać, że wcześniej już stwierdzono, iż skład mikroflory jelitowej osób z chorobą Alzheimera i ich zdrowych równolatków znacznie różnią się od siebie. Okazało się, że spadek zdolności poznawczych wynika z  deficytów właściwych bakterii w obrębie osi mózgowo-jelitowej.

Efektywność probiotyków

Dalsze badania miały na celu ustalenie optymalnego składu bakterii w leczeniu opisanych problemów. Strzałem w dziesiątkę była mieszanka czterech szczepów bakterii, czyli ProBiotic-4 zawierająca B.lactis (50%), L.casei (25%), B. bifidum (12,5%) oraz L. acidophilus (12,5%). Po 12 tygodniach podawania preparatu myszom zaobserwowano u nich poprawę pamięci, złagodzenie neuropatologicznych zmian – takich jak zanik neuronów czy uszkodzenia synaptyczne. Nastąpiła też poprawa składu mikroflory osi mózgowo-jelitowej. Badanie jednocześnie dowiodło, że ProBiotic-4 ma działanie neuroprotekcyjne, chroniące przed zaburzeniami poznawczymi związanymi z wiekiem. Warto również zwrócić uwagę na synergiczne działanie probiotyków wraz z prebiotykami, czyli ich pożywką. W szczególności mowa tu o połączeniu probiotyku E. faecium z prebiotykiem w postaci inuliny z agawy. Doświadczenie przeprowadzone na szczurach pokazało, że zastosowanie tej kombinacji może zwiększyć neuroplastyczność mózgu, poprawiając tym samym pamięć oraz zdolność uczenia się. Oczywiście potrzeba dalszych
badań, aby opracować konkretne terapie oparte na probiotykach.

Psychobiotyki

Zapoznając się z  najnowszymi doniesieniami naukowców, możemy się przekonać, że właściwe funkcjonowanie naszych jelit sprzyja zdrowiu mózgu. Badania nad „połączeniem” mózgu z  jelitami i rolą probiotyków nadal trwają. Wzbogacenie diety w odpowiednie szczepy bakterii, nazywane nawet przez niektórych naukowców psychobiotykami (np. szczepy Lactobacillus czy Bifidobacterium, szczególnie L. helveticus i B. longum) pomoże nam w osiągnięciu lepszego nastroju, obniżeniu poziomu lęku, a  może nawet poprawi pamięć. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, że podobnie jak przy stosowaniu większości antydepresantów, potrzeba kilku tygodni, aby odczuć pozytywne skutki zażywania probiotyków.

Warto zastosować

Jeśli jesteśmy więc przed egzaminami, stresujemy się terminami w pracy, dotyka nas depresja sezonowa lub po prostu przechodzimy ciężkie chwile, warto zaplanować zawczasu swoją dietę, wzbogacając ją probiotykami, czy to w postaci naturalnej (np. kiszona kapusta, jogurt, kombucha), czy sprawdzonego suplementu.

Niniejszy artykuł pochodzi z kwartalnika Zdrowie z wyboru nr 76/2022