Lęk napadowy (paniczny)

Lęk paniczny to stan, w którym przeżywa się napady paniki. Polegają one na poczuciu utraty kontroli, zagrażającego szaleństwa lub nadciągającej katastrofy.

Nawet w najłagodniejszej formie napady paniki stają się przyczyną szczególnie uciążliwych objawów. Napady paniki wstępują nie tylko u osób cierpiących na zespół lęku panicznego. Mogą sporadycznie pojawiać się u osób wolnych od choroby psychicznej. Towarzyszą też często innym zaburzeniom psychicznym, jak fobia społeczna [lęk przed przebywaniem wśród ludzi, a precyzyjnie rzecz ujmując, przed sytuacjami, w których skupia się na sobie uwagę, jest się obserwowanym i można się w jakiś sposób skompromitować – przyp. tłum.], zespół lęku uogólnionego i duża depresja.

Do postawienia rozpoznania zespołu lęku napadowego potrzebne są dwa przebyte niespodziewane ataki paniki, a także obawa przed wystąpieniem takich ataków w przyszłości lub podejmowanie działań profilaktycznych.

Utrzymywanie się silnego lęku pomiędzy napadami może prowadzić do rozwoju pełnoobjawowej fobii. Na przykład osoba doświadczona atakiem paniki podczas jazdy pociągiem, może zacząć bać się pociągów.

FIZYCZNE OBJAWY LĘKU PANICZNEGO

• Kołatanie serca
• Ból w klatce piersiowej
• Pocenie się
• Oszołomienie lub zawroty głowy
• Drżenie
• Nudności lub inne dolegliwości żołądkowe
• Skrócenie oddechu
• Odrętwienie lub mrowienia

Badania ujawniły rodzinną skłonność do zaburzeń lękowych. Niektórzy badacze obciążają winą za lęk paniczny powtarzające się stresy życiowe, oddziałujące na genetycznie podatne jednostki. Niejasna jest jednak rola stresu w rozwoju tych zaburzeń. Niezależnie od mechanizmu, ostatnie badania wskazują, że osoby cierpiące na napady paniki mają obniżony próg czułości mechanizmów przeciwdziałających stresowi. Osoby dotknięte tym zaburzeniem wykazują skłonność do podświadomego postrzegania sytuacji niegroźnych jako niebezpieczne, co aktywuje u nich mechanizm reakcji stresowej. Skuteczną niefarmakologiczną metodą leczenia jest terapia poznawczo-behawioralna.

Zespół lęku panicznego i fobie mają tendencję do rodzinnego współwystępowania. Należy podkreślić, że lęk paniczny może rozwijać się w fobie. Decyzji o rozpoczęciu leczenia nie należy podejmować bez namysłu. Wykazano, że nieleczony zespół lęku panicznego zwiększa ryzyko samobójstwa.

Leki z grupy SSRI, takie jak paroksetyna, są często wobec niego skuteczne. Krótkoterminowo stosuje się także benzodiazepiny w celu złagodzenia ciężkich, zagrażających życiu napadów paniki zanim SSRI i modyfikacje stylu życia będą miały szansę wywrzeć swój wpływ.

W przypadku zaburzeń panicznych bardzo ważne jest uświadomienie pacjentowi, że doznawane przez niego objawy nie wskazują na zawał serca (chociaż często sprawiają takie wrażenie) i że ustąpią bez konieczności leczenia szpitalnego.

Powyższe fragmenty pochodzą z książki pt. „Depresja – Wyjście z problemu”, której autorem jest doktor Neil Nedley. Pełny tekst znajduje się w w/w książce w rozdziale siódmym zatytułowanym: „Stres i lęk”.